Pateller Tendon Yırtığı

Pateller tendon uyluk önü kasları birlikte çalışır ve bacağı düzleştirme görevi vardır. Orta yaş grubunda Pateller tendon yırtıkları atlama veya iş kazaları sonucu oluşur. Tam kat yırtıklar diz fonksiyonlarını geri kazanmak için kesinlikle ameliyat ile tamir edilmelidir.

Anatomi

Patella (diz kapağı), küçük bir yassı şeklinde kemik olup, dizin ön tarafında bir oluk üzerinde yer alır. Patella, uyluk ile kaval kemiğine tendon denilen kirişler aracılığıyla tutunur. Patella ile kaval kemiği arasındaki tendona, Pateller tendon, patella uyluk arasındaki tendona ise quadriceps tendonu denir. Oturur pozisyondayken, baldırlarımızı dizimiz aracılığıyla düz olarak kaldırmamızı sağlar. Bu hareket sırasında patella uyluk kemiğine ait femoral olukta aşağı ve yukarı giderek yer değiştirir.

Tanımlama

Patellar tendon, kısmı veya tam kat yırtılabilir.

• Kısmı Yırtık; Burada bütünlük bozulmamış olup, fonksiyon kaybı yoktur. Fakat ağrı ve hassasiyet söz konusudur.
• Tam Kat Yırtık; Diz fonksiyonu tamamen bozulur. Diz kapağı ve kaval kemiği arasındaki bağlantı kaybolur.

Sebepler

1.Yaralanma

Patellar tendonu koparmak çok güçlü yaralanma olması gerekir.

Düşme; Direk dizin üzerine düşmeler. Yüksek atlamalarda koparılabilir.

2.Tendon Zayıflıkları

Zayıflamış bir patellar tendonun kopma ihtimali daha yüksektir. Tendon zayıflığının sebepleri;

• Patellar Tendinit; Bu atletlerde ve sportif kişilerde görülebiliyor. Patellar tendonun İnflamasyonu söz konusudur. Bu hastalıkların tedavisinde lokal steroid kullanımı önemlidir. Aşırı ve gereksiz enjeksiyonlar, patellar tendonun incelmesine yol açabilir.
• Oral steroid kullanımı tendon ve eklem hasarlarına yol açabilir.
• Kronik hastalıklar; Tendona olan kan akımını bozarak, tendonu zayıflatabilir. Örneğin;
• Kronik Böbrek Yetmezliği
• Romatoid artrit
• Şeker Hastalığı
• Enfeksiyon
• Metabolik Hastalıklar

Klinik Bulgular

Patellar tendon tam koptuğunda, dizden genellikle tam kopma hissi veya sesi alınır. Takibinde ağrı ve şişlik olur ve ;

• Morarma
• Diz kapağı altında çukurlaşma
• Ağrı
• Baldırı tam düzleştireme gibi fonksiyon kaybı olur

Muayene

Doktorunuz şikâyet ve tıbbı geçmişinizi sorguladıktan sonra, dizinizi muayene edecektir. Sandalyede otururken baldırınızı düzleştirememek tanı koymak için çok önemli bir bulgudur.

Teşhisi doğrulamak için röntgen ve MRI istenebilir.

Röntgende diz kapağı yukarı doğru yer değiştirmiştir. Özellikle yan grafide net olarak gözükür. MRI ise yumuşak yapı olan tendonun yapısını detaylı olarak gösteren en iyi görüntüleme aracıdır.

Tedavi

Eğer patellar tendon yırtığı teşhisi konulduysa, mutlaka bir ortopedist de görünmelisiniz.Tedavi planlaması sizin yaşınızsa, aktivite seviyenize ve yırtığın tipine göre yapılır.

1- Cerrahi Dışı Tedavi

Çok kısıtlıdır ve sadece kısmı yırtıklar için düşünülebilir.

• Hareketsizlik; Uzun bacak dizlik içinde dinlendirme yapılır. Bu ortalama 3-6 hafta arasında sürer.
• Fizik Tedavi; spesik egzersizlerle eklem hareket açıklığını artırıcı ve güçlendirme verilir. 

2- Cerrahi Tedavi

Tam kat yırtıklarda cerrahi planlama yapılır. Cerrahi tamir, yırtılma sonrası erken dönemde planlanmalıdır.

Hastaneden kalış süreleri cerrahi sonrası genellikle bir gecedir. Anestezi genel veya Spinal olarak planlanır.

Rehabilitasyon

Ameliyat sonrası 6 hafta takip edilir. Uzun bacak ortez içinde ilk 2-4 hafta kısmı yük verilebilir. 4.haftadan sonra vücut ağırlığının %50 si ve 6.haftadan sonra genellikle hastanın da durumuna bakılarak tam yük verilir. Kas güçlendirme ve eklem hareket açıklığı egzersiz planlaması yapılır.

Op.Dr.Tahir Mutlu Duymuş
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

Key Words : Diz Travması, Bağ kopması, Tendon Kopması, Tendon yırtılması, diz quadriceps tendon kopması, diz ön bağlarının kopması, diz şişmesi, diz ağrısı