Tortikolis

Tortikolis Nedir ve Neden Oluşur?

Tortikolis, yaygın olarak "boynun dönmesi" veya "eğri boyun" olarak bilinen, bir bebeğin başını bir tarafa eğik tutması ve başını karşı tarafa çevirmekte zorlanması durumudur. Bu hastalıkta boyun kaslarndan sternocleidomastoid kası genellikle sıkı ve kısalır. Çoğu bebek için, germe egzersizleri ve bebeğin nasıl tutulduğu veya pozisyonlandırılması gibi yapılan basit değişiklikler, kası zamanla uzatır ve sorunu düzeltir.

Tortikolis Çeşitleri ve Belirtileri

Konjenital (Doğumsal) Tortikolis:

• Doğuştan gelen bu tür, bebeklerde başın bir tarafa eğik olmasıyla kendini gösterir. Genellikle doğum sırasında veya hemen sonrasında boyundaki kaslarda hasarın bir sonucudur.

Edinsel (Kazanılmış) Tortikolis:

• Yaşamın ilerleyen dönemlerinde edinilen bu hastalık, uzun süreli yanlış duru veya travma nedeniyle ortaya çıkabilir. Genellikle kaslardaki dengesiz gelişimle ilişkilidir.

Konjenital Tortikolis Ne Zaman Ortaya Çıkar?

Doğumsal kas tortikolisi doğuştan gelir veya doğumdan hemen sonra gelişir. Genellikle bir bebek baş ve boyun üzerinde daha fazla kontrol kazanmaya başladığında, yaşamın ilk 6 ila 8 haftasında keşfedilir.  Tortikolisi olan bebeklerde başka gelişimsel sorunlar da ortaya çıkabilir. 

Nedeni

Doğumsal tortikolisin nedeni bilinmemekle birlikte, muhtemelen anormal pozisyon (örneğin, makat pozisyonu) ile ilişkilidir. Bu durum, boyundaki kaslara zarar verir ve iyileştikçe yara dokusunu oluşturur. Kas içindeki yara dokusunun miktarı, kasın ne kadar sıkı olduğunu belirler.

Belirtiler

Baş bir tarafa eğik durur ve çene karşı omuza yönlendirilir. Tortikolisi olan bebeklerin %75'inde, boyun kasının sağ tarafı etkilenir.

Boynun hareket aralığı sınırlıdır, bu da bebeğin başını yanlara çevirmesini ve yukarı-aşağı hareket etmesini zorlaştırır.

Bebeğin ilk birkaç haftasında, etkilenen boyun kasında yumuşak bir şişlik hissedilebilir. Bu şişlik ağrılı değildir ve bebek 6 aylık olmadan önce kademeli olarak kaybolur.

Çocuğun yüz ve başının bir tarafı düzleşebilir, çünkü çocuk her zaman aynı tarafa yatmaktadır.

Tedavi: Tortikolis Tedavi Seçenekleri;

• Cerrahi Olmayan Tedavi:

Doğumsal tortikolisin standart tedavisi, sternocleidomastoid kası uzatma egzersizlerinden oluşan bir egzersiz programını içerir.

Fiziksel Terapi:

• Boyun kaslarını güçlendirmek ve esnekliğini artırmak için fiziksel terapi sıkça kullanılır. Uzman bir fizyoterapist eşliğinde yapılan egzersizler, tedavi sürecinde önemli bir rol oynar.

Ortezler ve Başlık Kullanımı:

• Özel olarak tasarlanmış boyun destekleri ve başlıklar, kasların düzgün bir şekilde gelişmesine yardımcı olabilir ve doğru pozisyonu korumaya yardımcı olabilir.

İlaç Tedavisi:

• Ağrı ve inflamasyonu kontrol etmek için doktorun önerisiyle bazı ilaçlar kullanılabilir.

Egzersizler arasında:

• Bebeğin başını her iki omuzuna da dokundurarak boyun çevirme,

• Eğri tarafındaki kulağı omuz seviyesine getirmek için başı nazikçe eğme bulunur.

Bu egzersizler günde birkaç kez yapılmalıdır. Çocuğunuzun doktoru veya bir fizyoterapist, size egzersizleri nasıl yapacağınızı öğretecektir.

Evde yapabileceğiniz diğer şeyler şunlar olabilir:

• Oyuncakları bebeğinizin başını çevirmek zorunda olduğu yöne koyun.

• Bebeğinizi, sınırlı olan taraftan uzak bakacak şekilde taşıyın.

• Beşiği ve alt değiştirme masasını, çocuğunuzun sınırlı taraftan uzak bakmak için başını çevirmesi gereken şekilde yerleştirin.

• Bebeğinizi uyanıkken kısa süreliğine karın üstü yatırarak boyun kaslarını güçlendirmeye yardımcı olun.

• Cerrahi Tedavi:

Sorun düzeltmezse özellikle 1 yaşından sonra ameliyat gerekebilir.

Doğumsal tortikolis çocuklarının yaklaşık %10'u ameliyat gerektirebilir. İşlem genellikle çocuk anaokulu çağına ulaştığında planlanır. Kısa sternocleidomastoid kası uzatacak olan bu işlem, genellikle aynı gün taburcu olma anlamına gelir.

Tortikolis ve Yaşam Kalitesi

Tedavi edilmemiş tortikolis, ilerleyen dönemlerde baş ağrıları, duruş bozuklukları ve boyun hareketlerinde kısıtlamalara yol açabilir. Bu nedenle, doğru teşhis ve etkili tedavi, hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.

Sonuç: Umutsuz Vakalarda Bile Tedavi Seçenekleri Var

Tortikolis, yaşamın herhangi bir döneminde ortaya çıkabilen ancak doğru tedaviyle yönetilebilen bir durumdur. Ortopedi doktorları, fizyoterapistler ve diğer uzmanlar, bireysel duruma uygun bir tedavi planı oluşturarak hastalara yaşam kalitesini iyileştirme konusunda yardımcı olabilirler. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis ve müdahale, tortikolis tedavisinde başarının anahtarıdır.

Anahtar Kelimeler; doğumsal kas tortikolisi, tortikollis, kas tortikolisi, boyun dönmesi, eğri boyun, bebek boyun sorunu, sternocleidomastoid kas, doğuştan gelen boyun problemleri,kas uzatma egzersizleri, doğuştan gelen kas sorunları, bebek boyun muayenesi, pediatrik ortopedi, bebek baş eğme, bebek baş hareketi, boyun kasları geliştirme, doğumsal kas problemleri.